O sposobach kontrolowania cukrzycy rozmawiamy z dr n. med. Tomaszem Klupą, Diabetologiem, Specjalistą chorób wewnętrznych
Jakie są sposoby monitorowania cukrzycy?
Najprostszym i najdłużej obecnym na rynku są badania za pomocą glukometru. Składa się on z 2 elementów: pierwszym jest nakłuwacz, który pozwala na pobranie kropli krwi, drugi element mierzy stężenie cukru w pobranej kropli. Są to urządzenia bardzo powszechne, choć często niewłaściwie użytkowane.
Dlaczego?
Trzeba zwrócić uwagę na to, że częstość pomiarów poziomu cukru zależy od sposobu leczenia cukrzycy. Jeśli pacjenta leczy się samą dietą, to wystarczy wykonywać kilka pomiarów w miesiącu. Przy leczeniu lekami doustnymi, pomiarów dokonuje się kilka razy w tygodniu. U pacjenta leczonego insuliną, zwłaszcza takiego, który zmienia dawki insuliny w zależności od tego, co zamierza zjeść i jakiego typu wysiłku fizycznego chce się podjąć, jest zasada: im częściej, tym lepiej. Niestety za pomocą klasycznych pomiarów nie jesteśmy w stanie wykryć pewnych sytuacji, kiedy poziom cukru niespodziewanie spada lub wzrasta – mówimy wtedy o nieuświadomionej hypo- i hiperglikemii. By się przed tym ustrzec, wprowadzono systemy, które mierzą poziom cukru w sposób ciągły. Są to urządzenia, które ostrzegają
o zbyt wysokim lub zbyt niskim poziomie cukru. W takim urządzeniu możemy zaprogramować alarmy- jeśli poziom cukru będzie zbyt niski lub zbyt wysoki – włączy się alarm.
Jest tez drugi typ alarmu, który włącza się, gdy urządzenie przewiduje, że w ciągu 15-20 minut poziom cukru może za bardzo spaść lub się podnieść. To pozwala na uniknięcie hyper- bądź hipoglikemii.
Jak wygląda takie urządzenie?
Przypomina z wyglądu telefon komórkowy i jest mniej więcej tej wielkości. Co więcej, nie ma żadnego stałego połączenia z naszym organizmem. Do skóry przyczepiona jest elektroda, której końcówka znajduje się w tkance podskórnej. Elektroda drogą radiową wysyła do odbiornika informację o aktualnym poziomie cukru. Odbiornik można nosić w kieszeni czy torebce, ważne jest, by odległość między elektrodą i odbiornikiem nie przekraczała
2 metrów, gdyż może wtedy stracić sygnał.
Czy system ciągłego monitorowania jest refundowany?
W Polsce, podobnie jak w większości krajów europejskich, nie ma refundacji systemu ciągłego monitorowania. Generalnie, urządzenia możemy podzielić na 2 typy: takie, które służą do ciągłego monitorowania poziomu glukozy oraz te, które są elementem pompy insulinowej. Jeśli ktoś decyduje się na zakup pompy insulinowej, warto rozważyć opcję z systemu stałego monitorowania. Dzisiaj nie jest ona znacznie droższa od klasycznej pompy insulinowej.
Urządzenie służące do stałego monitorowania kosztuje ok. 5 tysięcy złotych, ale większym problemem jest jego utrzymanie – jedna elektroda pracuje do 6 dni, realnie musimy więc zużyć 5 elektrod
w ciągu miesiąca, czyli koszty to dodatkowe 750zł miesięcznie. To jest drogie urządzenie i nie ma refundacji dla żadnej grupy wiekowej, w przeciwieństwie do pomp insulinowych, które są refundowane dla pewnych grup pacjentów, np. dla dzieci.
Jak wygląda pompa insulinowa?
Pompa insulinowa jest urządzeniem podobnej wielkości, różnica polega na tym, że z pompą jesteśmy stale połączeni za pomocą drenu, przez który podawana jest insulina. Dziś jest to najbardziej fizjologiczny sposób podawania insuliny. Fizjologiczny, czyli odzwierciedlający to, co dzieje się w organizmie osoby zdrowej.
Pompa podaje jeden rodzaj insuliny w sposób ciągły – zarówno przed posiłkiem, jak i między posiłkami. To podawanie pomiędzy posiłkami ustalane jest wspólnie z lekarzem i nie podlega większym modyfikacjom. Dobrze wyedukowany pacjent może zmieniać przesuwy insulinowe, a zatem dowolnie modyfikować czas odstępu pomiędzy posiłkami – wydłużać go lub skracać. W przypadku, gdy pacjent wie, że będzie musiał powstrzymać się od zjedzenia posiłku przez nawet 8 godzin, pompa insulinowa pomaga regulować poziom cukru. Pompa pomaga także podawać insulinę okołoposiłkową. Jemy różne posiłki: pieczywo, czy wędliny. Intuicyjnie można wyczuwać, że posiłki różnie się wchłaniają i mają różny wpływ na poziom cukru. Przykładowo: zjedzenie pieczywa powoduje bardzo szybki wzrost poziomu cukru we krwi, a po zjedzeniu kiełbasy ten wzrost przez wiele godzin jest niemal niezauważalny.
Co jest największą zaletą pomp insulinowych?
Jeśli pacjent ma tylko do dyspozycji jedynie klasyczne wstrzykiwacze insulinowe, to nie może zmieniać systemu podawania insuliny w zależności od posiłku – przy pompie insulinowej taka zmiana jest możliwa. Pacjentowi, który je posiłki głównie węglowodanowe jak np. pieczywo, ziemniaki, ryż, całość insuliny podawana jest od razu. Natomiast, jeśli posiłek ma charakter złożony, część insuliny zostanie podana od razu, a część w dystansie 3-4 godzin. Pozwala to na idealne pokrycie zapotrzebowania na insulinę
w okresie posiłku.
